www.JSGrove.com / WWF
Nieuws

Vijf vragen over de Noordpool

  • IJs omringd door land
  • Leefgebied van de ijsbeer, walrus, narwal, beluga en Groenlandse walvis

Het Noordpoolgebied – ook wel het Arctisch gebied genoemd – is een oceaan, bedekt met een spectaculair pak ijs en omringd door land. Vijf vragen over de Noordpool aan Gert Polet, Noordpool-expert van WWF.

1. Bij welke landen ‘hoort’ de Noordpool eigenlijk?

Er zijn acht landen in het Noordpoolgebied: Rusland, de Verenigde Staten, Canada, Groenland (Denemarken), Noorwegen, Zweden, Finland en IJsland.

6 landen hebben een kustlijn aan de ijszeeen, hun land grenst dus aan de zee. Daarom mogen deze landen een stuk ijzee, tot wel 370 kilometer tot hun grondgebied rekenen. Zij zijn dus de baas over dat stuk zee. 

De grotendeels bevroren ijszee er middenin is van niemand.

2. Wat is het verschil tussen de Noord- en Zuidpool

De Noordpool is eigenlijk een bevroren oceaan omringd door land. Het grootste gedeelte van het ijsoppervlak in het Noordpoolgebied is zee-ijs.

De Zuidpool is juist een eiland omringd door oceaan. Het grootste deel van het ijsoppervlak bestaat uit landijs.

In de zomer smelt een deel van het zee-ijs op de Noordpool. De dieren van de Noordpool zijn helemaal aangepast aan het leven in extreme kou. Dit is het leefgebied van de ijsbeer, de walrus, de narwal, de beluga en de Groenlandse walvis. Het is ook het thuis van 3,8 miljoen mensen, waaronder inheemse volken met eigen culturen, zoals de Inuit (Eskimo’s) en de Samen (Lappen). 

Misschien wel het belangrijkste waarom de Noordpool zo bijzonder is: door het koude klimaat dat daar bestaat werkt de Noordpool, samen met de Zuidpool als een soort ijskast van het wereldwijde klimaat. De Noordpool zorgt er dus voor dat de opwarming van de hele aarde minder snel gaat.

De Noordpool zorgt er voor dat de opwarming van de hele aarde minder snel gaat.

Gert Polet - Noordpool-expert

 

3. Waarom is het Noordpoolgebied in gevaar?

Het Noordpoolgebied is in gevaar door de wereldwijde klimaatverandering. Hierdoor warmt de aarde op en smelt het zee-ijs en dat heeft grote gevolgen voor de mensen en dieren die er leven.

Zo heeft de ijsbeer bijvoorbeeld zee-ijs nodig om te kunnen jagen. Zonder dit ijs kan hij zijn vetreserves voor de winter onvoldoende aanvullen.

Blauwe ijsschots Global Warming Images / WWF

Wist je dat....

Wist je dat de temperatuur op de Noordpool twee keer zo snel stijgt als op de rest van de aarde? Dat komt omdat de smeltende ijskap steeds minder zonlicht weerkaatst. Het zonlicht wordt dan juist opgenomen door het zeewater in plaats van de witte sneeuw die die zonenstraling weerkaatst, waardoor het ijs nog sneller smelt. Door het smeltende ijs wordt de Arctische zee toegankelijker voor olie- en gaswinning. Ook kunnen vrachtschepen en visserijschepen daardoor makkelijker door het gebied varen. Dit levert verstoringen, geluidsoverlast en vervuiling op voor de dieren in het Noordpoolgebied.

4. Wat doet WWF om het Noordpoolgebied te beschermen?

We willen dat er strenge regels komen om het hele Noordpoolgebied te beschermen tegen gevaarlijke menselijke activiteiten zoals vervuiling. WWF doet daarnaast onderzoek om erachter te komen wat nu de belangrijkste gebieden zijn voor de dieren op de Noordpool. Bijvoorbeeld waar ijsberen overwinteren en hun jongen geboren worden. Of waar narwallen elkaar ontmoeten. Juist deze gebieden proberen we te beschermen zodat hier geen verstoringen komen van scheepvaart, visserij of olie- of gasboringen. Dit doen we door in gesprek te gaan met overheden, internationale organisaties en bedrijven.

Om het smelten van de ijskap te stoppen, moeten we de opwarming van de aarde een halt toe roepen. Daarom willen we wereldwijd het gebruik van fossiele brandstoffen terugdringen en vinden we dat we veel sneller moeten overstappen op bijvoorbeeld wind en zonne-energie want dat zijn duurzame energiebronnen die onuitputtelijk zijn. Iedereen kan hieraan bijdragen, ook jij kunt thuis helpen door zuinig om te gaan met energie!

Bescherming lukt!

In 2017 is er in Noord-Canada een nieuw beschermd gebied bijgekomen. Ongeveer 75% van alle narwallen trekt hier jaarlijks doorheen. Het is wel drie keer zo groot als Nederland!

 

5. Kunnen we niet beter meteen de hele Noordpool beschermen?

Elke bescherming van dit kwetsbare gebied is welkom. De hele Noordpool tot beschermd gebied laten verklaren zal echter heel lastig zijn, omdat je met zo veel verschillende landen en organisaties te maken hebt. En de mensen die er altijd hebben geleefd, zoals de Inuit, moeten er in de toekomst ook gewoon kunnen blijven wonen en een goed leven kunnen leiden.

Als we weten wat de belangrijkste gebieden zijn voor de dieren van de Noordpool, kan WWF zich vooral richten op de bescherming van die belangrijkste gebieden. Zoals het Laatste IJsgebied bij Groenland en Canada, want daar zal het smeltende zee-ijs het langste stand houden.

En dat lukt! Vergeleken met vroeger komen er weer meer walrussen en ijsberen voor op Spitsbergen. In 2017 is er in Noord-Canada een nieuw beschermd gebied bijgekomen. Ongeveer 75% van alle narwallen trekt hier jaarlijks doorheen. Het is wel drie keer zo groot als Nederland! Begin 2018 is een gebied zo groot als 1,5 keer Nederland tot beschermd natuurgebied verklaard in Noord-Rusland. Dit is een gebied waar ijsberen ’s winters sneeuwholen graven en hun jongen krijgen.

Cool!

Ga op expeditie naar de Noordpool

Hoe is het om als wetenschapper op de Noordpool te werken? Daar kom je achter dankzij deze 360 graden camera’s. Het is alsof je écht, tussen de ijsberen op de Noordpool rondloopt. Bekijk de video’s, beantwoorden de vragen en doe mee met de prijsvraag.

IJsbeer rollend in de sneeuw
Word ijsbeer expert
Richard Barrett / WWF-UK

Vertel je klasgenootjes over de ijsbeer

Zo help je mee dit mooie dier te beschermen!